Drobne nawyki zmieniają życie

Wiele osób za taki stan rzeczy wini słabą motywację. Tymczasem dr B.J. Fogg, psycholog z Uniwersytetu Stanforda, jest innego zdania. Od kilku lat specjalizuje się w zagadnieniu uwarunkowań tworzenia nawyków. Zajmuje się tym na dwóch poziomach – badań naukowych oraz internetowych kursów, mających na celu pomoc w rozwijaniu pozytywnych nawyków. Swoją unikatową koncepcję nazwał „Tiny Habits”, czyli „Drobne Nawyki”.

Przyczyny porażki

Psycholog zwraca uwagę, że większość podejmowanych postanowień (na przykład noworocznych) kończy się porażką. Uważa, że odpowiedzialne są za to cztery podstawowe czynniki. Po pierwsze, postanowienia są z reguły zbyt ogólne. Na przykład „schudnąć” albo „więcej ćwiczyć”. Co to właściwie znaczy? Ile schudnąć? W jakim czasie? Ile czasu ćwiczyć – konkretnie? Jak często – codziennie, dwa razy w tygodniu? Jakie to mają być ćwiczenia? Drugi problem to fakt, że postanowienia dotyczą najczęściej prób zerwania z negatywnym nawykiem: „przestanę się objadać słodyczami”, „rzucę palenie”. Zerwanie z negatywnym nawykiem lub nałogiem jest o wiele trudniejsze niż stworzenie nowego pozytywnego nawyku. Trzecim problemem jest ból towarzyszący wprowadzaniu postanowienia w życie, jak chociażby uczucie wyczerpania po długim biegu. Gdy nowy nawyk wiąże się z bólem – zaczynamy szybko wynajdywać tysiące usprawiedliwień, by danego dnia pominąć pracę nad nim. Ostatni problem według Fogga to zbytnie uzależnienie powodzenia od utrzymania motywacji, czyli zbytnie poleganie na sile woli. Dlatego proponuje on model tworzenia nowych nawyków w prosty sposób, pokonujący wszystkie problemy.

Istota drobnych nawyków

Jest to proste zachowanie, które powinno być powtarzane co najmniej raz dziennie, a którego wykonanie zajmuje mniej niż 30 sekund i nie wymaga większego wysiłku. To musi być coś konkretnego, małego, prostego i pozytywnego. Nie stawiajmy sobie od razu wielkich celów, jak np. pół godziny dziennie ćwiczeń fizycznych. Przypomnijmy – 90 proc. takich postanowień i tak nie zostaje zrealizowanych. Dobrze zdefiniowany drobny nawyk to np. wykonać trzy skłony.

Kluczem do powodzenia w wyrobieniu drobnego nawyku jest jego automatyzacja. Powinien następować tuż po jakiejś czynności, zdarzeniu, które pojawia się kilkakrotnie w ciągu dnia.

Na przykład: „Po skorzystaniu z toalety zrobię trzy przysiady”, po usłyszeniu dzwonka telefonu wezmę dwa głębokie, relaksujące oddechy. Po położeniu głowy na poduszce, przypomnę sobie jedno miłe wydarzenie z dnia. Fogg nazywa to kotwicą. Konkretne zdarzenie, zachowanie staje się bodźcem wyzwalającym naszego nowego pozytywnego nawyku, czyli niejako nowy nawyk zostaje „zakotwiczony” czy przymocowany do już istniejącego. Dlaczego akurat to jest rewolucyjne? Ponieważ wykonanie nowej czynności nie zależy od motywacji, a tylko zapamiętania, że po X ma nastąpić Y.

Co ciekawe, choć Fogg opracował temat od strony naukowej, wiele osób intuicyjnie wpada na takie pomysły. Dobrym przykładem niech będzie pewien ksiądz, który postanowił modlić się za osoby, których życie znajduje się w niebezpieczeństwie. Jednak w nawale pracy wciąż o tym zapominał. Przypomniał sobie jednak, że mieszka w pobliżu szpitala i często słyszy odgłos karetki. Postanowił odmawiać „Zdrowaś Mario” za każdym razem, gdy usłyszy sygnał karetki.

Twitter