Duchowa samowolka

Czesław Miłosz w swych esejach dotyczących Ameryki zgromadzonych w tomie "Widzenia nad Zatoką San Francisco" wiele miejsca poświęcił analizom przemian religijnych w społeczeństwie amerykańskim, a głównie zamętowi religijnemu, którego wzrost obserwował. W tekście "O zgiełku wielu religii" porównywał sytuację duchową Ameryki do starożytnego Rzymu: "Myślę więc o starożytnym Rzymie i wydaje mi się, że zamknęło się koło, że jestem widzem wtedy, kiedy tam już grunt był przygotowany pod chrześcijaństwo, choć ono teraz z kolei jest już może tylko jednym z dogasających wyznań". Te smutne obserwacje Miłosza zdają się coraz bardziej potwierdzać. Coraz powszechniejsza staje się bowiem w Ameryce "międzyreligijna duchowość", czyli swobodne dobieranie i łączenie sobie przez ludzi różnych elementów bliższych bądź odległych od siebie tradycji religijnych. Niedawno zjawisko to dokładnie opisała Susan Hogan na łamach "The Dallas Morning News".

Religijny hipermarket

Na razie z nowym "trendem" duchowym utożsamia się stosunkowo niewielka liczba Amerykanów, ale liczba ich powoli i systematycznie wzrasta. Osoby te wybierają sobie różne praktyki duchowe z wszelkich tradycji religijnych i dostosowują je do swoich potrzeb - nie patrząc oczywiście na spójność tych zachowań i nie wnikając w fundamentalne różnice teologiczne między nimi. Można więc być chrześcijaninem, buddystą i do tego praktykować obrzędy szamańskie. Zamiast podążać drogą jednej tradycji religijnej, wiele osób postanawia wybrać to, co najlepsze z różnych religii tak jak z półki w hipermarkecie wybiera się potrzebne produkty.

Odpowiedzią na zapotrzebowanie na "międzyreligijną duchowość" są różnego rodzaju Kościoły, kongregacje czy wspólnoty religijne, które oferują zainteresowanym szeroki wachlarz duchowych praktyk, który ma ich przyciągnąć do danej organizacji. Ich członkowie modlą się zgodnie do Allacha i Jezusa, śpiewają jak muzułmańscy sufi i medytują jak buddyści. Inni zapalają żydowskie świece i dokonują rytuałów indiańskich.

Susan Hogan w swym artykule cytuje wypowiedzi pani Ren Shepley-Ragan, która prowadzi międzyreligijną kongregację w Moorestown w Nowym Jorku i sama obchodzi wszelkie religijne święta - od żydowskiej Paschy po chrześcijańskie Boże Narodzenie. "Wiele osób stwierdza, że jedna religia nie odpowiada na ich wszystkie pytania - mówi Shepley-Ragan - pomagamy więc tym ludziom odkryć ich duchowość, ale nie mówimy, jak ona powinna wyglądać". Jej zwolennicy nazywają to "integralnym podejściem". Pozwala ono skupić się na wspólnym rdzeniu wszystkich religii, jakim jest według nich miłość i współczucie.

- Poza tym ludzie przystępujący do międzyreligijnej wiary nie chcą słyszeć, w co mają wierzyć - uważa Diane Berke, założycielka One Spirit Interfaith Seminary w Nowym Jorku. - Oni nie chcą dogmatów. Mają za to wielki głód tworzenia pełnych sensu rytuałów - mówi.

Twitter