Powieść na wakacje

Ćpun i Samarytanka. Wydaje się, że tytuł książki zdradził całą fabułę: on – narkoman, ona – filantropka. On nie potrafi sobie poradzić, ona będzie się opiekować z matczyną troską. Wszystko byłoby proste, gdyby nie to, że caritas – miłość bezinteresowna ściśle połączy się z amor – miłością romantyczną. Co z tego wyniknie?

Książka pomyślana jest jako dwugłos damsko-męski. To jakby dwa przeplecione ze sobą pamiętniki, pokazujące losy bohaterów z dwóch różnych, wręcz przeciwstawnych, perspektyw. Ona – Ela, a raczej Elżbieta, bo choć jeszcze na studiach, to już bardzo dojrzała emocjonalnie kobieta, z poukładanym światem wartości, który niejednokrotnie stanie się przyczyną drwin ze strony osób żyjących bardziej na luzie. I on – Daniel, inteligentny nihilista, szukający szczęścia w narkotycznych odlotach dwudziestokilkulatek, który większość majątku zostawił w lombardach. Są w podobnym wieku, a różni ich prawie wszystko, poza jednym – wierzą, że prawda o człowieku bywa ukryta bardzo głęboko.

Autor buduje narrację na kanwie swojego mrocznego doświadczenia osoby uzależnionej, dlatego zarówno słownictwo, jak i opisy stanów narkotycznych nie są jedynie wizją literacką, ale bardzo autentyczną historią. To z całą świadomością pisana ku przestrodze autobiografia. Na szczęście zarówno w książce, jak i w życiu autora pojawił się ktoś, kto radykalnie poprzestawiał dotychczasowy świat bezpiecznej iluzji.

Książka ma charakter terapeutyczny i nie tylko w dosłownym znaczeniu. Z jednej strony pokazuje długi proces wychodzenia z nałogu, nieustannej walki, kolejnych upadków, a jednocześnie odsłania prawdę ogólną: miłość jest cierpliwa i potrafi przenosić góry. Nawet w tak – wydawałoby się – absurdalnym zestawieniu: przykładna katoliczka i wzorowa studentka u boku ćpuna bez perspektyw.

Akcja książki rozgrywa się w Łodzi, choć tak naprawdę mogłaby dziać się wszędzie indziej. Główni bohaterowie mieszkają po sąsiedzku na osiedlu domków jednorodzinnych – jednym z takich osiedli zamożnych ludzi. Cenną rzeczą, którą dostrzegam w książce, są dobrze ukazane relacje w domach rodzinnych, a tak naprawdę ich brak. Ojcowie – wiecznie nieobecni, zapracowani, pędzący za miesięcznym wynagrodzeniem, by zapewnić sobie i dzieciom odrobinę luksusu – zapominają, że luksus to poczucie więzi i zaufania wśród bliskich.

Ćpun i Samarytanka to powieść niosąca światło nie tylko ludziom, którzy borykają się z którymkolwiek z uzależnień, ale każdemu, kto chce się przekonać, że nawet niepewnie tląca się nadzieja potrafi rozpalić ogień miłości.

***
Jarosław Gałuszka, Ćpun i Samarytanka, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2006.

Twitter